Over Friesland
Friesland is de grootste provincie van Nederland, als je het water meetelt. Je vindt er uitgestrekte polders en akkerlanden, grote en kleine meren, en de streek zit boordevol historie. Ontdek oude stadjes als Sneek, Joure, Bolsward, Franeker en Dokkum, ga wandelen in een van de vier natuurparken, of breng een bezoekje aan de waddeneilanden in Friesland.
Geschiedenis
De eerste bewoning in Friesland dateert waarschijnlijk van ongeveer 400 voor Christus. In de tijd daarna ontstond een samenleving rondom de terpen, verhogingen die bescherming boden tegen het water. In de Romeinse tijd kwamen de Friezen in opstand nadat ze eerst onderworpen werden. Die opstand werd neergeslagen, maar gaandeweg trokken de Romeinen zich terug achter de rivieren en keerde de rust weer. Rond 400 was een groot deel van het huidige Friesland onbewoond, en kwamen er uiteindelijk Germaanse stammen uit het noorden in het gebied wonen. Ze werden bekend onder de naam van hun voorgangers, de Frisii. Het is niet uitgesloten dat de overblijvers van de oorspronkelijke Frisii zich vermengd hebben met de nieuwkomers. In de zesde eeuw is er voor het eerst sprake van een koning van de Friezen. Vervolgens was Friesland het decor voor talloze plunderingen van de Vikingen. Zo rond de dertiende eeuw ontstonden er allerlei kloosters, die lange tijd invloed zouden houden. In de zestiende eeuw werd Friesland opgenomen in de Unie van Utrecht, en zo min of meer onderdeel van de voorloper van Nederland. Rond de eeuwwisseling van de achttiende naar de negentiende eeuw werd het een Nederlandse provincie.
Cultuur
Friesland heeft altijd een sterke eigen identiteit gehad in de loop der eeuwen. Ook toen het aangesloten raakte bij de andere delen van Nederland en uiteindelijk een provincie werd, bleef er een sterke onafhankelijke stroming. Dat uit zich in de aandacht voor de eigen taal en gebruiken, en een bescheiden hang naar onafhankelijheid. De grote rol die landbouw en visserij in het leven van de Friezen speelt, zie je ook terug in de cultuur.
Weer & klimaat
Net als de andere Nederlandse provincies heeft Friesland een zeeklimaat. Kleine regionale verschillen zijn er tussen het westen en het oosten, dat meer in het binnenland ligt. Over het algemeen zijn de winters mild en de zomers zacht, met gemiddelden tussen de 0 en 20 graden het jaar door.
Beste reistijd
Omdat Friesland een zeeklimaat heeft, is de beste tijd om de streek te bezoeken grofweg eind maart tot eind oktober. Daarbuiten kan het wat natter en kouder zijn, en zijn veel toeristische plekken gesloten of verminderd geopend. De beste tijd om de Friese wateren op te gaan ligt ongeveer tussen eind april en begin oktober.
Bezienswaardigheden en wat te doen
Steden en dorpen
Franeker: De stad Franeker heeft een prachtig historisch centrum. Bekijk het Renaissancistische stadhuis, het planetarium, de Martinikerk en de vele andere oude bouwwerken en loop een rondje over het bolwerk rondom de stad.
Harlingen: De enige stad in Friesland met een zeehaven. In de stad herken je nog veel van het rijke verleden terug. Er zijn pakhuizen uit vroeger tijden, statige grachtenpanden en leuke winkelstraatjes.
Sneek: Net als de andere belangrijke steden in Friesland heeft Sneek een beschermd stadsgezicht. De eeuwenoude binnenstad heeft tal van mooie monumentale gebouwen. Niet te missen is ook de Sneekweek, een jaarlijks terugkerend evenement met zeilwedstrijden en allerlei feestelijke activiteiten.
Dokkum: Dokkum is internationaal bekend vanwege het feit dat de zendeling Bonifatius hier in 754 werd vermoord. Dat het een oude stad is, mag dus duidelijk zijn. Je vindt er onder andere vestingwallen, en veel van de oude gebouwen zijn mooi gerestaureerd.
Joure: Joure is geen stad, maar te groot om dorp genoemd te worden. Daarom noemen de Friezen het een vlecke. Bijzonderheid is de ongeveer één kilometer lange winkelstraat. Joure is ook de plek waar Douwe Egberts ontstond, de vader van de naamgever van het koffiebedrijf startte hier een winkel in koloniale waren.
Hindeloopen: Hindeloopen ligt aan de westkant van Friesland, aan het IJsselmeer. Het is een klein stadje, maar heeft toch enkele leuk bezienswaardigheden, zoals de Westertoren uit 1593 en het oude stadhuis – nu een museum. Het is ook populair onder watersporters, vandaar de aanwezigheid van aardig wat horeca.
Leeuwarden: De hoofdstad van Friesland is een van de oudste bewoonde plekken van het land. Al in de Romeinse tijd woonden hier mensen. De stad is ontstaan uit de terpdorpen Oldehove, Nijehove en Hoek. De stad heeft meer dan 600 rijksmonumenten, waaronder een groot deel in de binnenstad. Het is een leuke stad voor een dagje cultuur snuiven of zelfs een weekendje weg.
Workum: Workum is een bijzonder waterrijk stadje aan de westkant van Friesland. Het heeft geen grote bezienswaardigheden, maar wel veel pittoreske oude huisjes, een plein met terrassen en een aantal leuke winkeltjes.
Sloten: De kleinste Friese stad is Sloten. Het is een vestingstad, waarvan de verdedigingswerken nog grotendeels intact zijn. Het heeft een mooie kade met oude panden met fraaie gevels en een bijzondere molen uit 1755.
Natuur
Schiermonnikoog: Van alle bewoonde waddeneilanden is Schiermonnikoog vooral interessant als natuurgebied. Het eiland ligt in een nationaal park, is autoluw, en wordt gezien als een van de meest ongerepte natuurgebieden van het land. Het eiland is rijk aan dieren en planten, zoals lamsoor, zeekraal en verschillende orchideeënsoorten. Rond het eiland heb je grote kans de gewone zeehond of de grijze zeehond te zien.
De Alde Feanen: Vogelliefhebbers kunnen niet om Nationaal Park De Alde Feanen heen. Dit is een belangrijk doortrekgebied voor verschillende vogelsoorten. Je ziet er bijvoorbeeld regelmatig smienten, lepelaars en grutto’s.
Lauwersmeer: Het Lauwersmeer werd gevormd door de afsluiting van de Lauwerszee, vanwege de veiligheid na de watersnoodramp in 1953. Vroeger was dit een waddengebied, na de afsluiting vieren de hoger gelegen stukken droog waardoor een interessant natuurgebied ontstond. Ook hier vind je veel vogels, met name watervogels. Er zijn dan ook diverse vogelkijkhutten in de streek.
Drents-Friese Wold: Op de grens van Friesland en Drenthe ligt een van de grootste natuurgebieden van Nederland. Het landschap ziet er hier heel anders uit dan in de rest van Friesland. Je vindt hier heide en zandverstuivingen, en het is een mooie plek om te fietsen. Er zijn dan ook kilometerslange fietsroutes te vinden.
Attracties en musea
Eise Eisinga Planetarium: Het Eise Eisinga Planetarium is het oudste werkende planetarium ter wereld. Het ligt in Franeker, en werd aan het eind van de achttiende eeuw gemaakt door Eise Eisinga, in zijn eigen woning. Hij deed dit om te bewijzen dat de wereld niet zou vergaan, waar in die tijd voor werd gevreesd. Het is een leuk museum voor iedereen die geïnteresseerd is in het heelal.
Fries Museum: Wil je meer weten over de geschiedenis van Friesland, bezoek dan het Fries Museum in Leeuwarden. Je vindt er naast archeologische vondsten ook werken van Friese kunstenaars.
Natuurmuseum Fryslân: Het skelet van een blauwe vinvis is een van de hoogtepunten van dit museum. Ook leuk is de onderwatersafari, waar je in een soort treintje langs de onderwaterwereld geleid wordt.
Museumhaven Leeuwarden: Dat Leeuwarden een belangrijke handelsstad was in het verleden kun je onder meer ontdekken door de Museumhaven te bezoeken. Hier liggen een aantal bijzondere schepen uit het verleden, waaronder een stoomschip.
Kameleondorp Terherne: Wie kent ze niet, de broers Sietse en Hielke Klinkhamer. De boeken komen tot leven in het Kameleondorp Terherne, waar het dorp uit de boeken levensecht is nagebouwd.
AquaZoo Friesland: In dierentuin AquaZoo Friesland staat vooral het waterleven centraal. Je vindt er onder meer zeeleeuwen, pinguïns, nijlkrokodillen en ijsberen. Maar ook andere bijzondere landdieren leven hier.
Accommodaties en verblijf in Friesland
Campings
Een goede manier om van je vakantie in Friesland te genieten, is door op een van de vele mooie campings te verblijven. Of je nu op een camping aan het water, bij de boer, of in de buurt van een gezellig stadje wilt, er is genoeg keuze. Ontdek de Friese campings via ANWB en Vacanceselect.
Vakantiehuisjes
Ook vakantiehuisjes vind je in Friesland genoeg. Beleef de gezelligheid van de Friese steden en dorpjes vanuit je eigen appartement of huisje. Kijk bij Novasol, Interhome of Belvilla voor een compleet aanbod.
Hotels en B&B’s
Wil je liever een vakantie vanuit een comfortabel hotel of B&B? Via Booking.com vind je snel jouw ideale verblijf, in een stad zoals Leeuwarden of Franeker, of lekker op het platteland.